luật sử dụng vỉa hè trong quá trình xây dựng

Quy định về việc sử dụng vỉa hè, lòng đường cập nhật mới nhất 2023

Việc sử dụng vỉa hè và lòng đường đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cả cộng đồng và các doanh nghiệp. Trong bối cảnh này, bài viết dưới đây sẽ điểm qua những quy định mới nhất về việc sử dụng không gian này, đồng thời phân tích tác động và cơ hội mà những thay đổi này mang lại.
Năm 2023 chứng kiến một cách tiếp cận mới đối với việc quản lý và sử dụng vỉa hè, lòng đường trên khắp địa bàn. Nhằm đáp ứng cả nhu cầu thương mại và mục tiêu quy hoạch đô thị, bài viết sau đây sẽ tập trung vào việc trình bày và phân tích những điểm quan trọng trong các quy định được cập nhật, hứa hẹn đem lại cái nhìn sâu rộng về tương lai của không gian đô thị.

1. Có được buôn bán, kinh doanh trên lòng đường, vỉa hè?

Theo quy định tại khoản 1 của Điều 36 trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008, được quy định rằng lòng đường và vỉa hè chỉ có thể sử dụng cho mục đích liên quan đến giao thông. Tuy nhiên, cùng với điều này, một loạt các hạn chế và quy định được nêu ra tại khoản 2 của Điều 35 trong cùng Luật Giao thông đường bộ năm 2008, đặt ra những giới hạn cụ thể về việc sử dụng không gian đường bộ:

1. Không được phép tổ chức họp chợ, mua bán hàng hóa trực tiếp trên lòng đường;
2. Cấm việc tụ tập đông người trái phép trên lòng đường;
3. Nghiêm cấm hành vi thả rông súc vật trên lòng đường;
4. Cấm việc phơi thóc, lúa, rơm rạ, nông sản hoặc để bất kỳ vật gì khác trên lòng đường;
5. Hạn chế việc đặt biển quảng cáo trực tiếp lên mặt đất của lòng đường;
6. Không cho phép lắp đặt biển hiệu, biển quảng cáo hoặc các thiết bị khác có thể làm mất sự chú ý của người tham gia giao thông, gây hiểu nhầm nội dung biển báo hiệu hoặc gây cản trở cho giao thông;
7. Cấm việc che khuất biển báo hiệu và đèn tín hiệu giao thông trên lòng đường;
8. Hạn chế việc sử dụng bàn trượt, pa-tanh và các thiết bị tương tự trên phần đường dành cho xe chạy;
9. Nghiêm cấm mọi hành vi khác gây trở ngại cho giao thông.

Do đó, theo quy định này, sử dụng lòng đường và vỉa hè cho mục đích kinh doanh, buôn bán... chỉ được thực hiện trong các trường hợp đặc biệt và có sự phê duyệt. Ví dụ, vỉa hè có thể được sử dụng tạm thời không liên quan đến giao thông, như cho việc tổ chức đám tang và địa điểm trông giữ xe phục vụ cho lễ tang của gia đình. Thời gian sử dụng tạm thời vỉa hè không vượt quá 48 giờ, trường hợp đặc biệt có thể lên đến 72 giờ.

2. Sử dụng lòng đường, vỉa hè bị xử lý thế nào?

Trong trường hợp sử dụng lòng đường và vỉa hè cho mục đích kinh doanh, buôn bán, không được phép theo quy định, hậu quả sẽ dẫn đến việc bị xử phạt hành chính theo những quy định cụ thể được nêu tại Điều 12 trong Nghị định số 100/2019/NĐ-CP. Cụ thể, việc xử phạt sẽ được áp dụng theo các mức sau:

1. Mức xử phạt 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với cá nhân và 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với tổ chức:
   • Bán hàng rong hoặc bán hàng hóa nhỏ lẻ khác trên lòng đường đô thị, trên vỉa hè các tuyến phố có quy định cấm bán hàng.
   • Phơi thóc, lúa, rơm, rạ, nông, lâm, hải sản trên đường bộ; đặt máy tuốt lúa trên đường bộ.
2. Mức xử phạt 300.000 đồng đến 400.000 đồng đối với cá nhân và 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với tổ chức:
   • Sử dụng, khai thác tạm thời trên đất hành lang an toàn đường bộ vào mục đích canh tác nông nghiệp làm ảnh hưởng đến an toàn công trình đường bộ và an toàn giao thông;
   • Trồng cây trong phạm vi đất dành cho đường bộ làm che khuất tầm nhìn của người điều khiển phương tiện giao thông;
   • Chiếm dụng dải phân cách giữa của đường đôi làm nơi: Bày, bán hàng hóa; để vật liệu xây dựng;
   • Họp chợ, mua, bán hàng hóa trong phạm vi đất của đường bộ ở đoạn đường ngoài đô thị;
   • Xả nước ra đường bộ không đúng nơi quy định.
3. Mức xử phạt 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân và 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Sử dụng đường bộ trái quy định để tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, diễu hành, lễ hội;
   • Dựng cổng chào hoặc các vật che chắn khác trái quy định trong phạm vi đất dành cho đường bộ gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông đường bộ;
   • Treo băng rôn, biểu ngữ trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông đường bộ;
   • Đặt, treo biển hiệu, biển quảng cáo trên đất của đường bộ ở đoạn đường ngoài đô thị;
   • Chiếm dụng dải phân cách giữa của đường đôi làm nơi để xe, trông, giữ xe;
   • Sử dụng trái phép đất của đường bộ ở đoạn đường ngoài đô thị làm nơi sửa chữa phương tiện, máy móc, thiết bị; rửa xe, bơm nước mui xe gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông đường bộ.
4. Mức xử phạt 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với cá nhân và 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Đổ rác ra đường bộ không đúng nơi quy định.
5. Mức xử phạt 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với cá nhân và 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Dựng rạp, lều quán, cổng ra vào, tường rào các loại, công trình khác trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ;
   • Sử dụng trái phép lòng đường đô thị, hè phố để: Họp chợ; kinh doanh dịch vụ ăn uống; bày, bán hàng hóa; sửa chữa phương tiện, máy móc, thiết bị; rửa xe; đặt, treo biển hiệu, biển quảng cáo; xây, đặt bục bệ; làm mái che hoặc thực hiện các hoạt động khác gây cản trở giao thông;
   • Chiếm dụng lòng đường đô thị hoặc hè phố dưới 05 m2 làm nơi trông, giữ xe;
   • Chiếm dụng phần đường xe chạy hoặc lề đường của đường ngoài đô thị dưới 20 m2 làm nơi trông, giữ xe.
6. Mức xử phạt 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân và 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Đổ, để trái phép vật liệu, chất phế thải trong phạm vi đất dành cho đường bộ;
   • Tự ý đào, đắp, san, lấp mặt bằng trong: Hành lang an toàn đường bộ, phần đất dọc hai bên đường bộ dùng để quản lý, bảo trì, bảo vệ công trình đường bộ;
   • Tự ý gắn vào công trình báo hiệu đường bộ các nội dung không liên quan tới ý nghĩa, mục đích của công trình đường bộ;
   • Sử dụng trái phép đất của đường bộ hoặc hành lang an toàn đường bộ làm nơi tập kết hoặc trung chuyển hàng hóa, vật tư, vật liệu xây dựng, máy móc, thiết bị, các loại vật dụng khác;
   • Dựng rạp, lều quán, công trình khác trái phép trong khu vực đô thị tại hầm đường bộ, cầu vượt, hầm cho người đi bộ, gầm cầu vượt;
   • Bày, bán máy móc, thiết bị, vật tư, vật liệu xây dựng hoặc sản xuất, gia công hàng hóa trên lòng đường đô thị, hè phố;
   • Chiếm dụng lòng đường đô thị hoặc hè phố từ 05 m2 đến dưới 10 m2 làm nơi trông, giữ xe;
   • Xả nước thải xây dựng từ các công trình xây dựng ra đường phố;
   • Chiếm dụng phần đường xe chạy hoặc lề đường của đường ngoài đô thị từ 20 m2 trở lên làm nơi trông, giữ xe.
7. Mức xử phạt 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với cá nhân và 12.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Chiếm dụng lòng đường đô thị hoặc hè phố từ 10 m2 đến dưới 20 m2 làm nơi trông, giữ xe.
8. Mức xử phạt 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với cá nhân và 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Chiếm dụng lòng đường đô thị hoặc hè phố từ 20 m2 trở lên làm nơi trông, giữ xe;
   • Dựng biển quảng cáo trên đất hành lang an toàn đường bộ khi chưa được cơ quan quản lý đường bộ có thẩm quyền đồng ý bằng văn bản hoặc dựng biển quảng cáo trên phần đất dọc hai bên đường bộ dùng để quản lý, bảo trì, bảo vệ công trình đường bộ.
9. Mức xử phạt 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với cá nhân và 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với tổ chức:
   • Chiếm dụng đất của đường bộ hoặc đất hành lang an toàn đường bộ để xây dựng nhà ở;
   • Mở đường nhánh đấu nối trái phép vào đường chính.

Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, cá nhân và tổ chức vi phạm cũng sẽ phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả tùy thuộc vào từng hành vi cụ thể. Ví dụ như bắt buộc phải dọn dẹp rác, chất phế thải, phương tiện, vật tư, vật liệu, hàng hóa, máy móc, thiết bị, biển hiệu, biển quảng cáo, các loại vật dụng khác và phục hồi lại tình trạng ban đầu đã bị ảnh hưởng bởi vi phạm hành chính,...